Kinderopvang voor alle kinderen!

Dat het huidige systeem op de schop moet is voor vrijwel alle partijen zo klaar als een klontje. Maar hoe moet het dan wel? En wat mag dit kosten? En hoe gaan we deze gigantische klus klaren? En de belangrijkste vraag; waarom zouden we dit willen voor onze kinderen?

De vier (kandidaat) politici voeren met elkaar en met meer dan 100 deelnemende maatschappelijke kinderopvangorganisaties een boeiende discussie. Bestuurders van kinderopvangorganisaties, waaronder ook Tine Oudshoorn van Vlietkinderen,  stellen vragen en laten van zich horen in tientallen vlogjes. Dit schept een kleurrijk beeld van de grote variëteit en enorme toewijding waarmee de kinderopvangorganisaties invulling geven aan hun maatschappelijke opdracht. Eén aspect keert in alle vlogjes terug; ieder kind heeft recht op optimale ontwikkelkansen!

Hoe kan kinderopvang het verschil maken?
Door drempelloze toegang tot kinderopvang en BSO voor alle kinderen, vindt Paul van Meenen (Kamerlid D66). Begin met het jonge kind, want taalachterstand kan nooit meer ingehaald worden op de basisschool. Kinderen hebben een ‘samenspeelrecht’. Lisa Westerveld (Kamerlid GroenLinks) beaamt dit en verwijst naar de grote kansenongelijkheid in Nederland.
Peter Kwint (Kamerlid SP) hekelt het woud aan regelingen dat al begint bij het onderwijs en het onderscheid dat we maken door kinderen in aparte (doel)groepen in te delen. Kinderen mét en kinderen zonder taalachterstand. ‘Taal leren is met elkaar spelen.’

Kosteloze kinderopvang
Op de vraag wat de plannen van de politici zijn voor kosteloze kinderopvang, antwoordt Kavish Bisseswar (kandidaat Kamerlid, PvdA) dat hij af wil van de wirwar aan toeslagen; een onnodig complex systeem. De PvdA wil in de komende kabinetsperiode de basis leggen voor een nieuw stelsel. Bijvoorbeeld met twee dagen kosteloze opvang voor alle kinderen, want het mag niet uitmaken of de ouders van die kinderen wel of niet werken en hoeveel ze verdienen.

Tine Oudshoorn, bestuurder Vlietkinderen: “Wat Bissewar zegt matcht met onze visie:  In welk nest je ook geboren wordt, je hebt recht op een goede start in een veilige en uitdagende speel/leeromgeving waar aandacht is voor brede talentontwikkeling. Zo krijgt ieder kind gelijke ontwikkelkansen.” “Onze goed opgeleide Pedagogisch professionals zijn dagelijks hiermee bezig.” Vult Patrica Geers, manager Kindcentra bij Vlietkinderen, aan. “Dit doen we onder andere door een breed en gevarieerd activiteitenaanbod met aandacht voor de individuele behoefte van de kinderen. We monitoren de ontwikkeling en werken met het onderwijs aan doorgaande leer- en ontwikkellijnen van 0 tot en met 12 jaar. ”

 Kosteloze kinderopvang heeft een prijskaartje. Loes Ypma, voorzitter BMK,  licht toe dat voor 930 miljoen euro voor alle kinderen van 0-4 jaar twee dagen kinderopvang en voor de 4-12 jarigen, twee dagdelen BSO bekostigd kan worden door het rijk. Als Ypma de plannen van de aanwezige Kamerleden inventariseert blijkt dat de bereidheid groot is om veel verder dan dat te gaan; alle partijen willen investeren in vier dagen kinderopvang en vier dagdelen BSO.

Einde aan de marktwerking
Bisseswar wil 6,9 miljard euro investeren in publiek gefinancierde kinderopvang. Als het aan de PvdA ligt betekent dat meteen het einde aan de marktwerking in de branche, ‘daar is geen ruimte meer voor private aanbieders’. Dit kan door kinderopvang en onderwijs gelijk te trekken. Kwint haakt hierop in en vindt dat een bezoldiging moet passen bij een publieke taak. De SP heeft samen met GroenLinks en PvdA in juni 2019 een initiatiefwet ingediend om winstuitkeringen (private equity financiering) in de kinderopvang een halt toe te roepen. ‘Doel van die wet is dat rare prikkels uit het systeem gaan. Er mag niet worden verdiend aan onze kinderen’, zegt Kwint.

Effect van structureel publieke kinderopvang
Van Meenen vindt het een slechte zaak dat er onderscheid wordt gemaakt tussen werkende en niet-werkende ouders: ‘De meest kwetsbare kinderen zijn van niet-werkende ouders. Nu investeren in deze kinderen heeft een preventieve werking en verhoogt hun kansen op succes op school en in werk als ze groter zijn.’ 

“Er is geen investering die meer rendeert dan een investering in het jongste kind.” Zegt Paul van Meenen.
"En dat klopt. Aldus Tine Oudshoorn. “Gezien onze ervaring met voorschoolse educatie zeggen we dit al jaren: Preventie is de sleutel! Wanneer kinderen van jongs af aan worden gestimuleerd en begeleid in hun ontwikkeling, hoe meer profijt zij, hun ouders, maar ook de samenleving daarvan later hebben. Uiteindelijk kan dit ook een besparing opleveren op de kosten voor Jeugdzorg.“

Personeelstekort
Hoe zorgen we ervoor dat er niet eerst krimp komt terwijl we toe groeien naar een publieke voorziening voor alle kinderen? Voor Westerveld is de oplossing duidelijk; investeren in kinderopvang, meteen na de verkiezingen. Zo wordt voorkomen dat medewerkers ontslagen moeten worden die we later weer nodig hebben. ‘Wat kan de politiek concreet beteken voor nieuwe medewerkers?’ wordt gevraagd. Van Meenen is hier duidelijk over: ‘Allemaal naar de maatschappelijke kinderopvang en voorkomen dat geld weglekt want dat geld willen we behouden voor deze sector én voor de medewerkers.’

Eén Ministerie van jeugd?
Voelen de politici hiervoor? Bisseswar antwoordt dat hij voorstander is van een brede school (kindcentrum) van kinderopvang, onderwijs en BSO waar de ontwikkeling van het kind voorop staat. Kwint vindt de twee ministeries SZW en OCW, waar we mee te maken hebben niet bevorderlijk voor samenwerking: ‘Om kindcentra optimaal mogelijk te maken, ook qua wet- en regelgeving, moeten de schotten tussen ministeries weg worden gehaald.’

En dan de formatie…
‘Hoe belangrijk is kinderopvang als de formatie begint?’ Van Meenen is reëel en antwoordt ‘Je gaat niet alles binnenhalen bij de formatie. Maar er is geen investering die meer rendeert dan een investering in het jongste kind.’

Visie Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang
De BMK ziet kinderopvang als een basisvoorziening voor alle kinderen van nul tot en met twaalf jaar die het ouders mogelijk maakt werk, studie en zorg op een ontspannen wijze te combineren en die een bijdrage levert aan de leefbaarheid van de samenleving. De BMK is opgericht in april 2016 door een aantal kinderopvangorganisaties vanuit een gedeelde visie op kinderopvang. Inmiddels vertegenwoordigt de BMK bijna 35% van de markt en heeft 95 actieve, betrokken leden. Deze maatschappelijke ondernemers bieden kinderopvang op 12.000 locaties door heel Nederland waar 200.000 ouders gebruik van maken.